Kapibary to gryzonie żyjące w Ameryce Południowej. I to nie byle jakie – to największe gryzonie świata! Należą do tej samej rodziny, co doskonale znana, popularna świnka morska. Bywają trzymane jako zwierzęta domowe. Co trzeba im zapewnić? Czytaj dalej!
Kapibara – systematyka i zasięg występowania
Kapibary należą do rzędu gryzoni. Charakterystyczną cechą gatunków z tego rzędu są silne siekacze, które rosną całe życie. Podobnie jak kawia domowa (czyli świnka morska), kapibara należy do rodziny kawiowatych i podrodziny kapibar. Wyróżnia się dwa gatunki kapibar:
- kapibara mała (Hydrochoerus isthmius) – zamieszkuje kraje takie jak Panama, Wenezuela i Kolumbia;
- kapibara wielka (Hydrochoerus hydrochaeris) – występuje na większym obszarze – praktycznie w całym dorzeczu Amazonki, zamieszkuje pampy Argentyny, Urugwaju, tereny Kolumbii i Wenezueli.
Kapibara – skąd ta nazwa?
Europejscy podróżnicy z pewnością mieli nie lada zagadkę, czym jest dziwne zwierzę, które spotkali na mokradłach Amazonii! Karol Linneusz, wielki szwedzki przyrodnik, zaliczył je do Sus, czyli… rodziny świniowatych! Do dziś w wielu językach świata kapibarę nazywa się świnią wodną, np. Wasserschwein w języku niemieckim.
Nazwa kapibara (capybara) pochodzi z indiańskiego języka guarani od słowa capiuara. W różnych regionach Ameryki Południowej stosuje się nazwy m.in. capiguara, capibara lub cabiai. W Panamie na kapibary mówi się poncho.
Kapibara wielka – największy gryzoń świata
Kapibara wielka jest największym współcześnie żyjącym przedstawicielem gryzoni. Choć gryzonie kojarzą się raczej z niewielkimi zwierzętami, takimi jak myszy czy szynszyle, kapibara w kłębie mierzy 40–50 cm. To tyle, co średniej wielkości pies! Jest jednak dużo cięższa. Osiąga masę ciała między 40 a 65 kg.
Kapibara prowadzi wodno-lądowy tryb życia. Świadczą o tym palce zrośnięte błoną pławną oraz wysoko osadzone oczy, nos i uszy. Dzięki temu doskonale widzi, co dzieje się na powierzchni wody, gdy jest zanurzona. Jej sierść ma brązowy kolor. Jest szorstka i niezbyt gęsta.
Kapibara wielka – zwierzę wybredne
Kapibara to ssak roślinożerny. Jej pożywienie stanowi wodna roślinność, trawy, nasiona i kora młodych drzew. Czasami zjada owoce. Jest wybrednym zwierzakiem. Podczas pory deszczowej kapibara zjada najwyżej 6 gatunków roślin, a nierzadko mniej!
Bardzo chętnie korzysta z naturalnego wypasu wielkich stad bydła. Ma tam odpowiednie warunki – dostępu do zbiornika wodnego zwykle nie brakuje, z kolei farmerzy dbają o brak drapieżników. Niestety ona sama uważana jest za szkodnika, chociaż z innego powodu – niszczy uprawy rolne.
Kupa dobra
U kapibary ważny element diety stanowi… kupa. Jej własna. Tak! Kapibara jest koprofagiem, co oznacza, że zjada własne odchody. Nie jest wyjątkiem wśród ssaków – podobnie robią jej krewniaczki świnki morskie oraz króliki. Powód jest prosty.
Układ pokarmowy kapibary nie pozyskuje za pierwszym razem wszystkich niezbędnych składników odżywczych z roślin, które zjada. Musi więc swój jadłospis uzupełnić kupą. Za drugim razem się udaje. Dla kapibary koprofagia to po prostu… kupa zdrowia.
Kapibara jak świnka morska – żyje w grupach!
Na roślinożerne kapibary czyha wiele drapieżników. Tak naprawdę bezpieczne nie są nigdzie, ponieważ ich naturalni wrogowie czają się zarówno na lądzie, jak i w wodzie. Zagrożenie nierzadko spada również z powietrza.
Szczególnie młode osobniki są łakomym kąskiem dla dużych drapieżnych ptaków. Z tego powodu kapibary żyją w grupie. Stado liczy zwykle 10–30 osobników. Kilka lub kilkanaście par oczu znacznie szybciej wypatrzy zagrożenie. Życie w grupie dzięki temu zwiększa kapibarom szanse na przetrwanie.
Kapibara – zachowanie
Kapibary prowadzą wodno-lądowy tryb życia. Zamieszkują zawsze okolice zbiorników wodnych – rzek i jezior. Chętnie wylegują się na ich brzegu. Znaleźć można je również na bagnach i podmokłych łąkach. Zdecydowanie preferują otwarte przestrzenie, unikają gęstych zarośli i lasu. Są spokojne, ale dosyć płochliwe.
Najczęstszym kierunkiem ucieczki w razie zagrożenia jest woda. Pływanie bardzo często ratuje kapibarom życie. O ile akurat nie czeka tam na nie kajman lub anakonda… Są doskonale przystosowane do życia w wodzie. Mogą spać prawie całkiem zanurzone. Nurkując, kapibary wstrzymują oddech nawet na 5 minut.
Kiedy mogą rozmnażać się kapibary?
Rozród tych gryzoni trwa przez cały rok. Stadu przewodzi dorosły, dominujący samiec. Wszystkie samce na głowie, między nosem a oczami, posiadają gruczoły zapachowe. Żółtawa wydzielina o zapachu piżma ma wabić samice podczas okresu godowego. Do kopulacji dochodzi w wodzie.
Ciąża kapibary trwa około 150 dni. W miocie rodzi się zwykle do 7 młodych. Samice zwykle rodzą jeden miot w roku. W wyjątkowo sprzyjających warunkach może to mieć miejsce dwukrotnie.
Kapibary osiągają dojrzałość płciową w wieku około 15 miesięcy. Większość maluchów nie dożywa tego wieku – są zabijane przez drapieżniki.
Kapibara jak świnka morska – długość życia kapibary
Choć kapibary są naprawdę imponujących rozmiarów jak na gryzonie, nie mogą się pochwalić długowiecznością. Większość młodych nie dożywa nawet pierwszego roku życia. Na zwierzęta te poluje niejeden południowoamerykański drapieżnik.
Kapibary często padają ofiarą jaguarów, kajmanów i anakond, a młode także drapieżnych ptaków – harpii. Zwykle dożywają na wolności wieku 8–10 lat. Nie żyją więc wiele dłużej od swoich kuzynek – świnek morskich.
Kapibara domowa. Czy kapibara da się oswoić?
Obecność kapibar w ogrodach zoologicznych nikogo nie dziwi. W końcu takie miejsca istnieją po to, by hodować dzikie zwierzęta i dbać o ich ochronę. W Ameryce Południowej rozwinięta jest hodowla fermowa, przede wszystkim z przeznaczeniem na skóry. Kapibary są jednak również trzymane jako zwierzęta domowe.
Wraz z rozwojem różnych platform społecznościowych pojawia się coraz więcej filmików z kapibarami, nagrywanymi przez właścicieli. Chodzą w szelkach na smyczy i są takimi pieszczochami jak psy i koty!
#Kapibara wielka (Hydrochoerus hydrochaeris). Mieszkanka Ameryki Pd. oraz #Poznań #Zoo, największy gryzoń świata, kuzyn kawii. Świetnie pływa i nurkuje; siekacze rosną u kapibar całe życie (jest gryzoniem). Żyje w stadach. #280ZooZnakow #WeLoveThem #WirLiebenSie #Миїхлюбимо pic.twitter.com/5WCODpESHd
— Zoo Poznan (@PoznanZoo) April 20, 2020
Hodowla kapibary w domu
Hodowla kapibar w Polsce jest legalna. Zanim jednak się rozpędzisz i ją kupisz, pamiętaj, że:
- kapibara wymaga dużej przestrzeni – wybieg musi mieć min. 50 m² i trzeba go ogrodzić;
- potrzebuje cały czas dostępu do zbiornika wodnego, dużego i głębokiego, by się zanurzyć i w nim pływać;
- to zwierzę żyjące w ciepłym klimacie i tylko w takim czuje się dobrze;
- kapibary są stadne, więc nie mogą żyć w pojedynkę – trzeba mieć minimum dwie!
W Polsce kapibara jako zwierzak domowy nie jest więc dobrym pomysłem. Lepiej oglądać ją w zoo. Pracownicy mają dużą wiedzę, a sam ogród zoologiczny – możliwości zapewnienia im odpowiednich warunków.
Kapibary są niezwykle towarzyskie. Tworzą stada, potrafią się ze sobą porozumiewać oraz ostrzegać przed niebezpieczeństwem. Mogą być także ciekawym i sympatycznym towarzyszem człowieka. Niestety nad Wisłą kapibara nie będzie czuła się dobrze.
Subskrybuj
dajcie mi kapibare
dajcie mi kapibare plisss